"Mistrz..." i "Kajtuś czarodziej"

Świętość tylko dla katolików!

Gdy czytałem „Kajtusia czarodzieja” Janusza Korczaka, to miałem wrażenie, jakby czytał „Mistrza i Małgorzatę” Michaiła Bułhakowa, tylko w nieco innym wykonaniu, innej odsłonie, z innymi bohaterami, a jednak takie podobne.

Uległem temu wrażeniu tak mocno, że musiałem sprawdzić, jak to było z powstawaniem jednej i drugiej powieści. Który z wymienionych twórców mógł znać wcześniej książkę drugiego.

Kajtuś czarodziej – powieść wydana nakładem autora w 1934 roku.

Janusz Korczak, PS. Stary Doktor lub Pan Doktor urodził się 22 lipca 1878 lub 1879 roku w Warszawie. Zmarł w sierpniu 1942 roku w Treblince w wieku 62 lub 63 lat.

Stworzył oryginalny system wychowawczy oparty na partnerstwie.

Jako Żyd – Polak poczuwał się do podwójnej identyfikacji narodowej.

Mistrz i Małgorzata Fiodora Dostojewskiego w całości (bez cenzury) została opublikowana dopiero w 1973 roku.

Pierwsza wersja powieści zatytułowana Konsultant z kopytem powstała w 1928 roku.

Utwór miał 6 albo 8 redakcji. Dopiero w 6. wersji pojawił się jego ostateczny tytuł.

Pisarz dokonywał korekty i redakcji tekstu aż do swojej śmierci w 1940 roku, nie uzyskując aż do końca zadowalającej go wersji.

Michaił Bułhakow ur. się 3 maja 1891 roku w Kijowie, zmarł (w wieku 49 lat) 10 marca 1940 roku w Moskwie.

Mistrza i Małgorzatę wydano w wersji ocenzurowanej w latach 1966 – 1967, a w wersji prawie pełnej w 1973 roku.

Zatem obydwaj pisarze byli sobie współcześni. Trudno jednak powiedzieć, że to Korczak mógł korzystać z pomysłów literackich Bułhakowa. Odwrotnie – niewykluczone! Zważywszy zaś fakt, że do końca życia Bułhakow poprawiał swoją powieść, to nie wiadomo czy Kajtuś czarodziej nie zagościł w jakiś sposób w jego świadomości. To jednak nie tyle moja, co badaczy biografii obu pisarzy sprawa.

W pewnym miejscu Korczak napisał:

Jak bezmyślny i brutalny może być człowiek.

Gdy się nie zastanowi.

Gdy czuje, że nie ma słuszności, a przyznać się nie chce.

I jeszcze piękna dedykacja na końcu powieści Korczaka:

To trudna książka.

Tę trudną książkę poświęcam chłopcom, którym się trudno poprawić.

Trzeba chcieć i silnie, i wytrwale.

Trzeba wolę hartować.

Trzeba być pożytecznym.

Dziwne jest życie.

Życie jest jak dziwny sen.

Kto ma silną Olę i silną chęć służby innym ludziom, temu życie pięknym będzie snem.

Choćby droga do celu była poplątana, a myśli niespokojne.

Może jeszcze kiedyś dokończenie napiszę.

Wiemy doskonale, że dokończenia nie było dane Korczakowi napisać. Może dlatego tym bardziej warto książkę przeczytać.

Ciekawe, co myślą o Korczaku – Żydzie wielcy Kościoła katolickiego? Uznają go za świętego?

Jan Paweł II miał o nim powiedzieć, że gdyby Korczak był katolikiem, byłby świętym!

I proszę, już dobrze wiemy, dla kogo świętość jest zarezerwowana! 

PS 

Faktem jest oczywistym, że obie powieści warto przeczytać. I to nie jeden raz!